W Kościele, który jest Ciałem Chrystusa, nie wszyscy członkowie pełnią jednakowe czynności. To zróżnicowanie funkcji w sprawowaniu Eucharystii ukazuje się zewnętrznie przez różnorodność szat liturgicznych. Dlatego szaty te powinny być znakiem funkcji właściwej każdemu z posługujących. Poza tym szaty liturgiczne winny podkreślać piękno świętych czynności. Szaty, jakie mają ubierać kapłani, diakoni, a także pełniący posługi świeccy, przed oddaniem do użytku liturgicznego mogą zostać pobłogosławione zgodnie z obrzędem podanym w Rytuale Rzymskim.
(OWMR 335)
SZATY UŻYWANE W LITURGII
- HUMERAŁ – biała chusta, zakładana na ramiona (łac. humerus – 'barki’, 'siła’); jego funkcją jest zakrycie tych części zwykłego ubrania, których nie przykrywa alba. Stosowanie humerału jest obowiązkowe, jeśli alba nie zakrywa znajdującego się pod nią ubrania
- ALBA – pochodzi od starożytnej tuniki, długiej, białej szaty z rękawami; alba jest znakiem świętości uzyskanej na chrzcie świętym
- CINGULUM (pasek) – oznaka czujności i gotowości, znaczenie ascetyczne, symbol ewangelicznej czystości
- STUŁA – wstęga, którą kapłan zawiesza na szyi; stanowi ona znak godności kapłańskiej
- ORNAT – pochodzi od starorzymskiego płaszcza, który był długą szatą bez rękawów; szata używana przez kapłana
- DALMATYKA – szata z krótkimi, szerokimi rękawami, używana przez diakona; znak godności sługi Jezusa Chrystusa
INSYGNIA BISKUPIE
- MITRA – wysokie nakrycie głowy; symbolizuje hełm zbawienia; symbol dwóch Testamentów
- PASTORAŁ – laska biskupa; znak posługi pasterskiej
- PIERŚCIEŃ – znak sprawowanego urzędu, a także zaślubin biskupa z lokalnym Kościołem, dla którego jest ustanowiony
- PEKTORAŁ – krzyż noszony na piersi pod ornatem lub na ornacie
- PALIUSZ – taśma materiału z sześcioma krzyżykami, w formie naszyjnika, z dwoma końcami z przodu i z tyłu; znak władzy arcybiskupa-metropolity, przekazywany przez papieża ( Metropolitą Warszawskim jest J. E. ks. kard. Kazimierz Nycz )
KOLORY SZAT LITURGICZNYCH
- BIAŁY – symbol świętowania, radości; używany w okresie Narodzenia Pańskiego i Zmartwychwstania Pańskiego, a także w uroczystości, święta, i wspomnienia ku czci Chrystusa (nie związane z Jego Męką), Matki Bożej i świętych, którzy nie byli męczennikami
- CZERWONY – znak krwi, męczeństwa oraz Ducha Świętego; używany w niedzielę Męki Pańskiej, Wielki Piątek, niedzielę Zesłania Ducha Świętego, uroczystości, święta i wspomnienia świętych męczenników
- ZIELONY – kolor radosny, symbol młodości i nadziei; używany w niedziele i dni powszednie okresu zwykłego
- FIOLETOWY – wyraża powagę, zadumę, pokutę; używany w okresie Adwentu i Wielkiego Postu, a także podczas Mszy świętej za zmarłych
- CZARNY – w starożytności kolor bardzo uroczysty; symbol żałoby; obecnie używany tylko podczas Mszy świętych pogrzebowych
- RÓŻOWY – przebłysk jutrzenki zwiastującej rychłe nadejście poranka, używany dwa razy w roku – III niedziela Adwentu i IV niedziela Wielkiego Postu